รู้กันว่ากรุงเทพฯ เป็นเป้าหมายยอดฮิตที่นักเดินทางทั่วสารทิศอยากมาสัมผัสวัฒนธรรมแปลกใหม่ สตรีทฟู้ดราคาไม่แพง ความวุ่นวายไร้ระเบียบของเมืองเลยเป็นจุดขายที่ดึงคนจากอีกซีกโลกมาไม่น้อย และทำให้ช่วง 1-2 ปีมานี้ โฮสเทลดีไซน์เก๋ผุดขึ้นทั่วกรุงเทพฯ เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวผู้มาเยือนมากมาย

Once Again Hostel ของภัททกร ธนสารอักษร และศานนท์ หวังสร้างบุญ คือหนึ่งในโฮสเทลที่เพิ่งได้ฤกษ์เปิดเมื่อธันวาคมปีที่แล้ว ซึ่งไม่เพียงตั้งใจจะเป็นที่พักหลับสบายให้นักท่องเที่ยวเท่านั้น แต่พวกเขายังคาดหวัง ‘บางสิ่ง’ เพื่อเมืองของเราเช่นกัน

เปลี่ยนตึกเก่าเป็นพื้นที่ใหม่

“พี่เกิดที่นี่ ไม่อยากจะเห็นคอนโดสูง 20 ชั้นตั้งขึ้นมาเหมือนสุขุมวิท เราอยากให้แถวนี้ต้นไม้ใหญ่กว่าตึก” จากตึกเก่าอายุ 30 ปีที่เคยเป็นโรงพิมพ์มาก่อนของครอบครัว เลยถูกรีโนเวตเป็นโฮสเทล 2 ชั้นพร้อมดาดฟ้าโล่งที่รองรับนักท่องเที่ยวได้ 102 เตียงโดยฝีมือออกแบบของภัททกรเองที่ตั้งใจจะดึงกลิ่นอายของชุมชนรอบเกาะรัตนโกสินทร์มาเป็นจุดขาย

คอนเซปท์ของ Once Again Hostel คือชวนชาวบ้านในชุมชนที่ต่างก็มีเสน่ห์ของตัวเอง ทั้งชุมชนบ้านบาตร ชุมชนนางเลิ้ง ชุมชนวังกรม ชุมชนหลังป้อมมหากาฬ ให้กลับมามีชีวิตชีวาท่ามกลางโลกยุคปัจจุบันที่ทุกอย่างหมุนเร็วอีกครั้ง พนักงานต้อนรับ แม่บ้าน หรือแม้แต่งานซักอบรีดก็จ้างคนในชุมชนทั้งหมดเพื่อสร้างรายได้ ที่นี่ยังเป็นตัวเชื่อมพานักท่องเที่ยวให้เข้าไปรู้จัก เยี่ยมชมชุมชนผ่านการท่องเที่ยวและกิจกรรมต่างๆ และช่วยชาวบ้านคิดและปรับผลิตภัณฑ์ในชุมชน รวมถึงวิถีชีวิตที่เป็นเอกลักษณ์เหล่านั้นให้ไม่เก่าไม่เชย

“เราตั้งใจแต่แรกแล้วว่าโฮสเทลของเราจะไม่ทำร้ายใคร ชาวบ้านแฮปปี้ที่เราอยู่ตรงนี้ และเราก็แฮปปี้ที่มีเขาอยู่ด้วยกัน” ภัททกรบอกพร้อมเสริมว่าคนเก่าแก่หลายคนที่เห็นเขามาตั้งแต่เด็กก็เพิ่งได้พูดคุยทักทายกันก็ตอนเริ่มทำโฮสเทลนี่เอง

ขับเคลื่อนชุมชนต้นแบบ

แต่การเข้าไปพูดคุยกับชาวบ้านในชุมชนก็ไม่ง่าย ศานนท์เล่าว่าต้องใช้ความตั้งใจจริงและต่อเนื่องให้ชาวบ้านรู้ว่ากำลังจะทำอะไรและลงมือทำให้เห็นจริงๆ หรือการจ้างงานคนในชุมชนก็ต้องอาศัยความไว้วางใจ และดูแลงานบริการที่เป็นหัวใจของโฮสเทลเป็นไปตามมาตรฐาน

แล้วทำไมต้องดึงชุมชนเข้ามามีส่วนร่วม? ก็เพราะบางสิ่งบางอย่างมีแนวโน้มว่ากำลังจะหายไป อย่างช่างเชื่อมบาตรที่ชุมชนบ้านบาตรซึ่งเหลืออยู่เพียงคนเดียว หน้าที่ของ Once Again Hostel คือการทำความเข้าใจกับคนรุ่นเก่าเพื่อส่งต่อเจตนารมณ์นี้ไปถึงเด็กเล็กๆ ที่ยังวิ่งเล่นกันอยู่

“เราบอกไม่ได้ว่าคนรุ่นต่อไปจะเป็นเหมือนคนยุคก่อน แต่เราจะสร้างความกล้าให้พวกเขา และเขาจะสามารถทำให้ชุมชนยังอยู่ได้”

เมืองของคนรุ่นใหม่

เราอดสงสัยไม่ได้ว่าชาวบ้านมีพลังพอจะต่อกรกับนายทุนหรือภาครัฐที่เข้ามาจัดวางการพัฒนาให้เป็นไปอย่างที่ ‘คิดว่า’ ดีมากแค่ไหน? ภัททกรอธิบายว่าในอนาคตพื้นที่รอบเกาะรัตนโกสินทร์กำลังจะมีรถไฟใต้ดินที่พาคนนอกเข้ามาได้สะดวกขึ้น แต่ก็ใช่ว่าจะต้องพัฒนาให้เป็นเหมือนกรุงเทพฯ ชั้นในที่เต็มไปด้วยตึกสูง

“สิ่งที่ตามมาแน่นอนคือราคาที่ดินแพงขึ้น ความท้าทายคือทำยังไงให้ชาวบ้านเห็นคุณค่าและไม่ยอมขายที่ไปง่ายๆ” นี่คือชาเลนจ์ใหม่ที่กำลังใกล้เข้ามา

“ตอนนี้สิ่งที่เราเห็นคือรัฐบาลพยายามเข้าไปจัดระเบียบพื้นที่ต่างๆ ของเมือง ซึ่งมองได้หลายมุมมากๆ อาจจะบอกว่าชาวบ้านรุกล้ำพื้นที่ก็ได้ มุมชาวบ้านก็มองว่ามันมีเสน่ห์นะ ถ้าไล่ออกไป ชาวบ้านจะอาศัยอยู่ที่ไหน ปัญหาที่ตามมาคือโฮมเลสมานอนกันตรงเสาชิงช้าเยอะมาก หลายๆ ที่ที่จัดระเบียบ แต่ไม่มีใครเข้าไปใช้ มันก็ไม่มีชีวิต ถ้าทำให้ดีและเป็นประโยชน์กับส่วนรวมจริงๆ เราจะโอเคเลย” ศานนท์แสดงความเห็นถึงปัญหาการพัฒนากรุงเทพฯ ที่มองว่าภาครัฐยังขาดแผนการพัฒนาที่เป็นรูปธรรมให้ประชาชนเห็นร่วมกันว่าเมืองในอนาคตจะมีหน้าตาอย่างไร

ในมุมของคนรุ่นใหม่ การพัฒนาน่าจะต้องทำควบคู่ไปทั้ง 3 ระดับ คือ รัฐบาลที่รับฟังและให้ข้อมูลประชาชนมากขึ้น ภาคเอกชนและผู้ประกอบการต้องเริ่มลุกขึ้นมาทำอะไรเพื่อเมืองในประเด็นที่สนใจ และชาวบ้านที่ต้องกล้าเสนอและคัดค้านในสิ่งที่ตนไม่เห็นด้วยเช่นกัน

ปลายทางของการให้บริการ

ศานนท์บอกเราว่าธุรกิจโฮสเทลก็เหมือนแฟชั่นของหนุ่มสาวจบใหม่ ไม่ต่างจากสมัยที่ร้านกาแฟเต็มเมือง สิ่งสำคัญคือถ้าตั้งใจและรู้ว่าทำไปเพื่ออะไร ก็สามารถอยู่รอดได้

ท่ามกลางการแข่งขัน โฮสเทลบางแห่งใช้กลยุทธ์ลดราคาห้องพักลงไปกว่าครึ่ง แต่ที่นี่จะไม่ยอมทำอย่างนั้นแต่ยังจะพัฒนาและคิดกิจกรรมสนุกๆ ต้อนรับแขกและคนในชุมชนให้มาจอยกันได้มากกว่าเดิม

“พี่มีโมเดลคล้ายโรบินฮู้ด ถ้าวันหนึ่งพี่ไปเที่ยวแอฟริกาใต้แล้วเจอคนในชุมชนที่ต้องการความช่วยเหลือ พี่จะควักเงินบริจาคเลย เราเอาเงินจากคนที่มาพักกับเราไปแบ่งให้กับคนที่ไม่มีโอกาส” ภัททกรตอบเราถึงคำถามว่าทำไมเขาถึงเลือกทำธุรกิจโฮสเทล

ก็บอกแล้วว่าที่นี่ไม่ได้หวังแค่รายได้จากนักท่องเที่ยวเพียงอย่างเดียว

ภาพ: ภาณุพันธ์ วีรวภูษิต

Upstarts: ล้วงเคล็ดลับความสำเร็จของแบรนด์ธุรกิจอินเทรนด์ ชวนกระตุกไอเดียต่อยอดอีกมากมาย
มีธุรกิจใดน่าสนใจไม่ว่าจะใหญ่หรือเล็ก ส่งมาบอกเราได้ที่ krungthep@coconuts.co