ปีนี้ถือเป็น “ปีชง” ของบรรดานักปั่นก็ว่าได้ หลังเกิดเหตุสะเทือนใจหลายต่อหลายครั้งติดกัน จนมีผู้เสียชีวิตไปแล้วถึง 5 คน ภายใน 5 เดือนแรกของปี 2558

โดยเฉพาะอุบัติเหตุครั้งล่าสุดในวันที่ 4 พฤษภาคม ที่พรากเอาชีวิตของ “น้องกิฟท์” ธัญญกร เด่นสิริมงคล หญิงสาวอนาคตไกลวัย 31 ปี ไปอย่างไม่มีวันหวนกลับ ได้ทำให้กระแสเรื่องความปลอดภัยบนท้องถนนของเหล่านักปั่นและความยุติธรรมในการดำเนินคดีกลับมาอีกครั้ง 

7 พฤษภาคมที่ผ่านมา นักปั่นร่วมร้อยชีวิตได้รวมตัวกันเพื่อยื่นคำร้องต่อพลเอกอนุพงษ์ เผ่าจินดา ที่กระทรวงมหาดไทย  และเตรียมจัดกิจกรรมต่อเนื่องเพื่อรณรงค์ปลุกจิตสำนึกให้คนใช้รถใช้ถนนมีน้ำใจกับนักปั่นมากขึ้น โดยหวังว่าจะไม่ต้องได้ยินข่าวการสูญเสียของเพื่อนนักปั่นอีกในอนาคต

กลุ่มนักปั่นนับร้อยรวมตัวกันเพื่อยื่นคำรองต่อพลเอกอนุพงษ์ เผ่าจินดา เมื่อ 7 พฤษภาคม 2558

“น้ำใจ” บนท้องถนน

“รู้สึกเศร้าใจว่าทำไมคนที่ใช้ถนนร่วมกับเรา ทำไมเค้าไม่มีน้ำใจให้เรา ทำไมเค้าขับรถประมาทไม่นึกถึงคนอื่นเลย” คำตัดพ้อจาก นพพล ศิริวารีรัตน์ วัย 56 ปี หนึ่งในทีมนักปั่นที่ไปรวมตัวหน้าคาเฟ่ เวโลโดม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ ก่อนปั่นไปยื่นคำร้องที่กระทรวงมหาดไทยเมื่อวันก่อน

ตลอด 2 ปีที่ผ่านมา นพพลฝ่าฝันเส้นทางหินมาแล้วนับไม่ถ้วน ทั้งถนนรามคำแหง ถนนเพชรบุรี ถนนรัชดาภิเษก หรือพุทธมณฑลก็เคยปั่นไปแล้ว แต่แม้จะเป็นนักปั่นมืออาชีพ นพพลเองยังเกือบเอาชีวิตไม่รอดหลายครั้ง เมื่อเจอเหตุการณ์เฉียดอุบัติเหตุที่มีสาเหตุจากคนขับรถไร้น้ำใจ

“มีรถยนต์พยายามจะเบียดเข้ามา เหมือนกับเค้าจะแกล้ง จนเราต้องจอดแล้วโบกให้เค้าไป ผมไม่คิดจะเสี่ยงอยู่แล้ว ปกติการใช้จักรยานความปลอดภัยมันต่ำ คนขี่จักรยานต้องเซฟตัวเองอยู่แล้ว การจะเปลี่ยนช่องทางหรือทำอะไร จะมีสัญญาณมือตลอด ความเร็วเฉลี่ยได้ 20-30 กิโลเมตรต่อชั่วโมง แล้วก็อุปกรณ์จำเป็นในการปั่นกลางคืน อย่างไฟส่องสว่าง ไฟท้ายไฟหน้ามีครบ หรือหมวกกันน็อก เราก็ต้องเซฟตัวเอง เพราะตายไปมันไม่คุ้ม” นพพลอธิบาย

ขณะที่ ญาณิศา เอกมหาชัย วัย 50 ปี นักปั่นผู้คุ้นเคยกับจักรยานมาหลายปี แต่เพิ่งเริ่มมาสัมผัสถนนใหญ่ได้ปีกว่า ยอมรับว่าข่าวนักปั่นเสียชีวิตจากอุบัติเหตุติดต่อกันทำให้เธอกลัวไม่น้อย

“ทั้งสะเทือนใจ ทั้งเศร้า ทั้งกลัว เพราะไม่รู้ว่าวันไหนจะกลายเป็นเราที่ไปนอนอยู่กลางถนนสักวันนึง เพราะจริงๆ ตัวเองก็เจอเรื่องแบบนี้ค่อนข้างบ่อย รถปาดหน้า รถฝ่าไฟแดงพุ่งเข้ามาจะชน” นักปั่นย่านมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์เล่าให้ฟัง

“เคยเจอแท็กซี่ขับมาแล้วเกี่ยวตรงแฮนด์ แต่ก็ดีที่เค้าลงมาขอโทษ บอกว่ารถมันลื่นไหลไปโดน ซึ่งพอมันเกิดหลายครั้งเข้า เราก็เพิ่มความระมัดระวังตัวเองมากขึ้น ต้องมองว่าจะมีรถฝ่าไฟแดงมาหรือเปล่า  อย่างเสื้อก็จะเลือกใส่แบบที่มีสะท้อนแสงให้มากที่สุด เราคิดว่ารถยนต์ส่วนใหญ่เค้าก็มองเห็นเรานั่นแหละ แต่ว่าความประมาทเท่านั้นเองที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุบนท้องถนน” ญาณิศากล่าวเสริม

ส่วน สุวรรณี พฤทธานันทน์ แม่บ้านวัย 50 ปี ที่เพิ่งเริ่มปั่นจักรยานได้เพียง 7 เดือน บอกว่าน้ำใจผู้ใช้รถใช้ถนนยังรวมไปถึงการจอดรถให้เป็นระเบียบด้วย

“ปกติจะยังไม่ค่อยกล้าปั่นเดี่ยวค่ะ จะปั่นเป็นกลุ่ม เพราะจะมีคนคอยนำช่วยเหลือเราได้ อย่างเส้นที่ปั่นเป็นประจำเลยคือรอบเกาะรัตนโกสินทร์ เพราะบ้านอยู่แถวเสาชิงช้า ซึ่งปัญหาที่เห็นทุกวันนี้คือเพราะไบค์เลนมันก็ไม่ได้เป็นไปตามที่คนขี่จักรยานต้องการ มันมีสิ่งกีดขวาง มีรถจอดอยู่ดี อย่างแถวบางลำพูก็จะมีรถมอเตอร์ไซค์จอดซื้อของ” สุวรรณีกล่าว

กลุ่มนักปั่นย่านเยาวราช

คำขอของนักปั่น

แม้นักปั่นทั้ง 3 คนจะมี “ชั่วโมงปั่น” และวิธีรับมือกับเหตุคนใช้รถใช้ถนนไร้น้ำใจแตกต่างกัน แต่สิ่งที่พวกเขามีพอๆ กันคือความรักในการปั่นจักรยาน

หลายคนอาจมองว่านักปั่นสร้างความน่ารำคาญแก่ผู้ใช้รถใช้ถนน แต่พวกเขายังเชื่อว่าทุกคนสามารถใช้ถนนร่วมกันได้ และในเมื่อกระแสการปั่นจักรยานที่เกิดขึ้นมาพร้อมกับจำนวนนักปั่นที่เพิ่มขึ้น เสียงร้องของพวกเขาควรได้รับการฟังเช่นกัน

“เราแค่อยากให้มีพื้นที่สำหรับจักรยาน เพราะคนใช้รถยนต์หลายคนมองว่ารถจักรยานเป็นพวกตัวรำคาญ เกะกะ ซึ่งจริงๆ แล้วเราใช้พื้นที่จากขอบทางด้านซ้ายมาไม่เกิน 3 ฟุต เท่านั้นเอง มันเป็นเรื่องของน้ำใจ ถ้าต่างคนต่างรักษาเส้นทาง คนขับรถมีจิตสำนึก ถ้าคุณไม่เมาแล้วขับ ไม่แซงซ้าย ผมถามว่าคุณจะมาชนจักรยานได้ยังไง คุณลองนึกย้อนกลับไปเคยมีมั้ยข่าวจักรยานขับปาดหน้าหรือซิงชนแล้วเก๋งแล้วตาย มันไม่มี ทุกวันนี้ที่เราเห็นก็คือความประมาทของรถยนต์” นพพลตั้งคำถาม

ในมุมมองนั่กปั่นที่ไปมาแล้วทั่วกรุงเทพฯ อย่างนพพล กรุงเทพฯ ยังไม่พร้อมกับการเป็นเมืองจักรยาน แถมภาครัฐเองก็ยังใส่ใจเรื่องนี้ไม่มากพอ

“ข้อแรกคือกรุงเทพฯ ไม่มีเส้นทางจักรยานโดยตรงครบถ้วน ข้อสองคือจิตสำนึกของผู้ใช้รถร่วมกันยังไม่มี ความเห็นแก่ตัวและความใจแคบของคนขับรถยนต์มันมีมากกว่า” นพพลทิ้งท้าย พร้อมวานให้ผู้ว่ากทม. ช่วยดูเรื่องเส้นทางจักรยานอย่างจริงจัง 

“ทุกวันนี้เราก็โดนแท็กซี่ด่า มอเตอร์ไซค์ด่าเป็นประจำค่ะ ขี่จักรยานทำไมเนี่ย เกะกะถนน ไปขี่ที่อื่นสิ จะโดนด่าเยอะมาก” ญาณิศาตัดพ้อ แต่ยังยืนยันว่าจะไม่ทิ้งเจ้าสองล้อคู่ใจ และจะระวังตัวเองมากขึ้น โดยเฉพาะในเวลากลางคืน

เหตุผลที่ญาณิศาหันมาปั่นจักรยานเพราะมันช่วยเธอประหยัดเวลาได้มาก และยังทำให้ประเมินเวลาถึงที่หมายได้อย่างแม่นยำอีกด้วย เธอมีความเชื่ออยู่ลึกๆ ว่าสุดท้ายแล้วกรุงเทพฯ จะเป็นเมืองจักรยานที่ดีได้ หากภาครัฐร่วมกันประชาสัมพันธ์สร้างจิตสำนึกที่ดีให้กับประชาชน

“อยากให้คนเข้าใจว่าคนขี่จักรยานก็มีสิทธิบนท้องถนนร่วมกับรถคันอื่นๆ เหมือนกัน ให้เค้ามีความความรู้สึกว่าจักรยานไม่ใช่พาหนะที่น่าเกะกะและแบ่งปันพื้นที่ให้กลุ่มคนเล็กๆ เหล่านี้ด้วย” ญาณิศากล่าว

กลุ่มนักปั่นมองซ้าย-ขวา ก่อนข้ามถนน

ขณะที่นักปั่นมือสมัครเล่นอย่างสุวรรณีคิดว่า ไบค์เลนอาจไม่สำคัญเท่าน้ำใจของผู้ใช้รถใช้ถนนและกลไกทางกฎหมาย

“จริงๆ ไม่ต้องไบค์เลนก็ได้ ขอแค่ทุกคนมีน้ำใจต่อกัน อะลุ่มอล่วยกัน ทั้งคนใช้ถนน คนเดินข้ามถนน เราต้อง share the road ค่ะ พี่ไม่อยากให้มาแก้เรื่องทางจักรยานอะไร มาแก้กฎหมายกันดีกว่า อยากให้เพิ่มความเข้มข้นให้คนที่ประมาท เค้าได้รับโทษหนักและต้องได้รับโทษทันที ไม่ใช่พอมีเงินก็ได้รับการประกันตัวออกไป คดีมันก็หลุด แต่ถ้ามีบทลงโทษหนักๆ เนี่ย คนมันก็จะมีความกลัว ไม่กล้าประมาทอีก”

แม้จะเป็นต้นปีที่น่าเศร้าใจนักสำหรับบรรดานักปั่น แต่ทั้งสามยังเชื่อว่าผู้ใช้รถใช้ถนนจะหันมาเห็นใจ เข้าใจ และรับฟังข้อเรียกร้องของพวกเขามากขึ้น เพราะสิ่งที่พวกเขารวมถึงนักปั่นทุกคนต้องการนั้นไม่ใช่สิ่งที่หายากหรือมีราคาแพง แต่เป็นเพียง “น้ำใจ” ที่ทุกคนมีอยู่แล้ว ขอเพียงแค่ช่วยหยิบยื่นให้กันมากกว่านี้