คุยกับโอ๋ P2WARSHIP เจ้าของ HipIncy Farmville ใครว่าเมืองกรุงจะอยู่อย่างเกษตรพอเพียงไม่ได้

เพียงแค่เอ่ยถึงชื่อเมืองใหญ่อย่างกรุงเทพฯ เราเชื่อว่าใครๆ ก็รู้ว่าเป็นเมืองที่แสนวุ่นวาย มีตึกรามบ้านช่องอยู่แน่นขนัด การที่ได้ค้นพบว่ามีสวนเกษตรผสมผสานสุดฮิปอยู่ในย่านลาดพร้าวจึงเป็นเรื่องน่าแปลกใจไม่น้อย และยิ่งเพิ่มความว้าวไปอีกเมื่อพื้นที่แห่งนี้เกิดจากการลงแรงกายแรงใจจากนักร้องนำวง P2WARSHIP ที่ไม่ได้อินดี้แค่เรื่องงานเพลง แต่ไลฟ์สไตล์แบบเกษตรกรของเขาในเวลานี้ก็อินดี้ไม่แพ้กัน!

จุดเริ่มต้นที่ไม่เล็กบนพื้นที่ 1 ไร่

“แค่เก็บผักริมรั้วเราก็ได้มีของดีๆ กินแล้ว แทบไม่ได้ใช้เงินอะไร การอยู่อย่างพอเพียง มันง่ายและดีอย่างนี้แหละ“ เสียงหนักแน่นของคุณโอ๋ – ธรรมศักดิ์ ลือภูวพิทักษ์กุล หรือที่ทุกคนคุ้นชินกันในฐานะนักร้องนำวง P2WARSHIP กล่าวขึ้นมาใต้ร่มเงาต้นไม้ใหญ่บนพื้นที่ 1 ไร่ครึ่ง รายล้อมด้วยพืชผัก ไม้ยืนต้นหลากชนิดในซอยนาคนิวาส 30 ลาดพร้าว 71 พื้นที่เกษตรผสมผสานที่เขาตั้งใจลงมือทำด้วยตนเอง และตั้งชื่อเท่ๆ ว่า HipIncy Farmville

สถานที่แห่งนี้หาใช่ทำหน้าที่เป็นเพียงที่พักอาศัย แต่มันเสมือนสมุดบันทึกเรื่องราวของตัวแทนคนรุ่นใหม่ผู้มีหัวใจมุ่งมั่น จากวันวานที่เคยผ่านงาน Interior Designer, ออกผลงานเพลง, ช่างภาพ Jewelry, เจ้าของสนามฟุตบอล ก่อนจะผันตัวมาเป็นเกษตรกรที่น้อมนำเอาหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ มาใช้

“ที่นี่ผมเริ่มทำมาตั้งแต่ปี 54 เลยครับ แต่ก่อนหน้าเนี่ยด้วยความที่เราอยากมีรายได้แบบเก็บกินสบายๆ จะได้เอาเวลาที่เหลือมารับถ่ายภาพก็เลยทำสนามฟุตบอลขึ้นมา จนกระทั่งน้ำท่วมปี 54 คุณแม่และครอบครัวย้ายหนีน้ำท่วมมาจากมีนบุรี ก็เห็นว่าคุณแม่มาเก็บผักริมรั้วมาทำอาหารให้กิน เราก็ Amazing มาก เพราะตอนนั้นไปซูเปอร์มาร์เก็ต ชั้นวางของโล่งหมด ต่อให้มีเงินก็ซื้อไม่ได้ แต่บ้านเรามีความมั่นคงทางอาหารจากผักริมรั้ว แล้วก็แปลงสวนครัวเล็กๆ ที่คุณแม่ทำขึ้นมา

ตอนนั้นเลยคิดว่าเห้ย การอยู่อย่างพอเพียงทำไมมันง่ายและดีขนาดนี้ ดีแล้วทำไมเราถึงไม่เริ่มทำล่ะ คุณพ่อเองเกษียณมาแล้วก็อยากทำเหมือนกันแต่ไม่มีแรง เรามีแรงเราก็ทำเลยสิ เริ่มจากปลูกกล้วย ปลูกชะอมริมรั้ว แล้วก็ลองไปเข้าอบรมพวกทำเกษตรดู”

เรียนผิดเรียนถูกมาตลอด 7 ปี 

หลักจากจุดประกายไอเดียการทำเกษตรแบบพอเพียงขึ้นมา คุณโอ๋ก็เริ่มลงมือออกแบบวาดผังจากการค้นหาข้อมูลด้วยคีย์เวิร์ดสำคัญอย่างการทำเกษตร 1 ไร่, โครงการพระราชดำริ และพบแนวคิดที่น่าสนใจอย่าง ‘1 ไร่ ไม่จน’ วิธีการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรในพื้นที่ 1 ไร่ ให้เกิดความคุ้มค่าสูงสุด อย่างการเลี้ยงสัตว์ทำปุ๋ยคอก ผักสวนครัวปลูกใกล้บ้านเก็บกินง่าย ส่วนไม้ยืนต้นปลูกรอบตัวบ้าน จนเสร็จสิ้นเป็นแผนผัง จากนั้นคุณโอ๋ก็ค่อยๆ ทยอยปลูกต้นไม้ตามแบบ ค่อยๆ เติมไปเรื่อยๆ

แต่เพราะการทำเกษตรผสมผสานไม่ได้ง่ายเหมือนการจัดสวนทั่วไป ดังนั้น บางต้นที่อยู่ไม่ไหวก็ตายไปบ้าง เกษตรกรป้ายแดงในเวลานั้นจึงต้องกลับมาเรียนรู้เพิ่มเติมและพบว่าการปลูกพืชเป็นแนวเหมาะสมกับการปลูกพืชเชิงเดียว ส่วนถ้าเกษตรผสมผสานต้องปลูกให้พวกมันอยู่อย่างเกื้อกูลกัน อย่างดีก็สามารถแบ่งพืชออกเป็นโซนได้

ขณะเดียวกันการเลี้ยงสัตว์อย่างไก่ก็ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะในตอนแรกคุณโอ๋ก็พยายามใช้แนวคิดที่ว่าต้องพึ่งพาตัวเองให้มากที่สุด ไม่ซื้อเนื้อไก่ที่ฉีดสารเร่งโตในตลาด

“ตอนนั้นก็ทำใจไม่ได้นะเมื่อต้องเชือดไก่กินเองเลยไปถามพี่โจน จันได (บุคคลต้นแบบของการทำเกษตรพึ่งพาตนเอง) แกก็บอกของแบบนี้ต้องลองเอง เราก็เลยลองให้คนงานช่วยเชือดไก่ให้ มันอร่อยนะ แต่ครั้งเดียวจบเลย ไม่เอาแล้ว แล้วก็ลองเปลี่ยนมาเลี้ยงกบ เลี้ยงปลาดุก ตัวเล็กหน่อยน่าจะพอกินได้ แต่พอในหลวงรัชกาลที่ ๙ สวรรคต ก็เลยเอาไปปล่อยหมดเลย แล้วก็ตั้งใจงดกินเนื้อสัตว์ 100 วัน จากวันนั้นก็ยาวเลย”

ตอนนี้ภายในกรงไก่จึงเหลือเพียงแต่แม่ไก่ไข่เพศเมียตัวอ้วนดูสุขภาพดีให้คุณโอ๋ได้เก็บมาทำอาหาร ขณะที่บ่อกบและปลาดุกก็กลายมาเป็นบ่อน้ำสำหรับบรรดาแม่เป็ดได้เล่นน้ำคลายร้อน

เมื่อ ‘มี’ แล้วก็รู้จัก ‘แบ่งปัน’

นอกจากผลผลิตใน HipIncy Farmville จะเป็นแหล่งต้นทุนอาหารชั้นดีของคุณโอ๋ ครอบครัว และเพื่อนฝูงแล้ว ยังเปิดโอกาสให้ทุกคนสามารถเข้ามาเก็บผลผลิตได้ด้วย ไม่ว่าจะเป็นพริก ชะอม แตงกวา มะนาว มะละกอ หม่อน ละมุด กล้วย ตะลิงปลิง ฯ สมุนไพรต่างๆ หมุนเวียนแบ่งปันกันไปตามฤดูกาล

“พอผักเริ่มงามเรากินไม่ทันอยู่แล้ว ก็จะให้คนมาตัดฟรีเลย แต่ไม่ค่อยมีคนมาตัดกัน ตอนหลังเลยวางตู้เอาไว้ให้คนมาหยอดเงินเพื่อเอากลับมาเป็นค่าน้ำค่าดิน ทีนี้มีญาติป่วยเป็นมะเร็งเขาก็พยายามหาพวกผักออแกนิกส์ เพราะซื้อตามตลาดมันมีเคมีไม่ดีกับร่างกายแล้วไปกระตุ้นมะเร็งอีก เราเลยให้เขามาตัดเอาไปทำอาหาร แล้วก็เลยทำแคมเปญเผื่อไปถึงผู้ป่วยมะเร็งคนอื่นๆ ด้วย ตอนนี้กวางตุ้งกำลังงามก็ว่าจะประกาศให้มาเก็บกัน”

ส่วนบางเวลาที่มีไข่เป็ดมากจนรับประทานไม่ทัน คุณโอ๋ก็จะเปิด Workshop ให้เด็กๆ มาเรียนรู้วิธีการทำไข่เค็มและนำติดไม้ติดมือกลับบ้านไปฟรีๆ ด้วย แต่ถ้าใครรู้สึกเคอะเขินที่จะมาเก็บผักผลไม้ก็สามารถมาเลือกซื้อผักสดและสินค้าเกษตรอินทรีย์ได้ทุกๆ วันอาทิตย์สิ้นเดือน ในงาน ‘ปันอยู่ ปันกิน’

ปลูกพืชผักแบบฉบับคนเมือง

แน่นอนว่าไม่ใช่ทุกคนในเมืองที่จะมีที่ดินเป็นของตัวเอง บางคนก็ต้องอาศัยอยู่ตามบ้านจัดสรร อพาร์ตเมนต์ คอนโดฯ แต่ใช่ว่าการปลูกผักจะเป็นเรื่องยากเพราะเราสามารถนำมาปรับใช้ให้สอดคล้องกับสภาพแวดล้อมที่มีอยู่ได้

“พื้นที่น้อยก็อาจเป็นสิ่งที่ดีนะ พื้นที่เยอะปลูกลงดินมันก็ยาก ปลูกพืชใหญ่ก็ควบคุมยาก ดูแลเยอะทั้งพวกวัชพืช แมลง หอยทาก แต่หากอยู่บ้านปลูกกระถางเนี่ยเวิร์คมากหรือจะปลูกใส่เข่งวางเรียงกันก็ได้ ดูแลง่าย ใส่ปุ๋ยไปก็ถึงหมด แต่ถ้าเป็นสวนบางทีใส่ปุ๋ยก็ไหลออกหมด เดินผ่านทีก็แวะรดน้ำได้ ปัญหาจริงมีแค่ไม่โดนแดดก็ต้องพยายามยกมาออกแดดบ้าง หรือเลือกปลูกในจุดที่โดดแดดสักครึ่งวัน เพราะผักเรากินเองไม่ต้องเน้นใบสวย

ส่วนใครที่พักอยู่ในคอนโดฯ ก็อาจจะปลูกพวกต้นอ่อน พวกเพาะงอก พวกไมโคกรีนเดี๋ยวนี้ก็นิยมนะ อย่างผักบุ้ง หัวไชเท้าไควาเระ ถัวลันเตา ต้นอ่อนทานตะวัน เบบี้สลัด ไม่ต้องโดนแดดก็เก็บกินได้ ไม่จำเป็นต้องใช้พื้นที่เยอะ”

อยากเป็น ‘เกษตรกร’ ต้องหาคำตอบให้ได้

สำหรับในปัจจุบันการออกมาเป็นเกษตรกรพึ่งตนเอง เปิดฟาร์มสเตย์ฮิปๆ ถือเป็นเรื่องที่คนรุ่นใหม่ให้ความสนใจอยู่ไม่น้อย แต่เพราะความสำเร็จไม่มีสูตรตายตัว ดังนั้น การมีเป้าหมายที่ชัดเจนจึงเป็นสิ่งสำคัญ

“เราต้องตอบตัวเองให้ได้ก่อนว่าเราเป็นเกษตรกรเพื่ออะไร เพราะบางทีก็มีคนมาถามว่าจะออกจากงานมาเป็นเกษตรกรยังไง เริ่มต้นยังไง ผมก็ถามกลับว่าจะออกมาทำไม ออกมาทำอะไร อย่างตัวผมเองตอนเริ่มยังไม่มีภาระ อยากทำงานถ่ายรูปก็ยังได้ทำอยู่ อยากเดินตามรอยในหลวงก็ได้ทำ โอเคแค่นี้พอละ เดี๋ยวอย่างอื่นมันตามมาเอง ปลูกขายไม่ได้ก็กินเอง หากเหลือก็เอาไปแปรรูปมันก็อยู่ได้

บางทีเลยแนะนำว่าแทนที่เราจะปลูกผักไร่เดียวขายได้กิโลละ 200 บาท เราปลูกแค่ 100 ตารางเมตร แล้วแปรรูปขายได้เงินเยอะกว่าปลูกทั้งไร่เลย อันนี้ก็ต้องลองปรับใช้กันดู เพราะมันต้องดูตลาด ดูความชอบความถนัดของแต่ละคนด้วย”

ถึงแม้หลายคนอาจจะยังมีคำถามมากมายเกี่ยวกับคำว่า ‘พอเพียง’ ว่ามันทำได้จริงหรือไม่ แต่สำหรับผู้ชายคนนี้ตลอด 7 ปีที่ผ่านมา พื้นที่เกษตรผสมผสานแห่งนี้พิสูจน์ว่ามันสามารถสอนให้เขารู้จักตัวเองมากขึ้น และรู้ว่าสำหรับตัวเขาแล้วคำว่า ‘พอดี’ และ ‘พอเพียง’ มันอยู่ตรงไหน แต่สำหรับใครที่ยังไม่เคยลงมือทำ หากจะเริ่มทำวันนี้เลยก็ยังไม่สายนะ