รู้จักโรค Lupus คืออะไร-รุนแรงแค่ไหน ทำไม “เซเลน่า โกเมซ” ต้องผ่าตัดเปลี่ยนไต

จากข่าวที่ทำให้แฟนเพลงและผู้ติดตามแวดวงเพลงต่างประเทศค่อนข้างอึ้งและตกใจอยู่ไม่น้อย เมื่อนักร้องสาวชาวอเมริกัน เซเลน่า โกเมซ ออกมาเปิดเผยผ่านอินสตาแกรมของเธอว่าที่เธอห่างหายหน้าไปในช่วงซัมเมอร์ที่ผ่านมา ไม่ลุยงานโปรโมทเพลงอย่างที่ควรจะเป็น นั่นเป็นเพราะเธอเข้ารับการผ่าตัดเปลี่ยนถ่ายไต ซึ่งก็ได้รับบริจาคมาจากเพื่อนสนิทที่แสนดีของเธอนั่นเอง

เป็นที่ทราบมาก่อนหน้าว่า นักร้องสาวได้เปิดเผยว่าตนเองป่วยด้วย “โรคลูปัส” (Lupus) เมื่อช่วงปี 2558 ซึ่งเป็นโรคแพ้ภูมิคุ้มกันร่างกายของตัวเอง ซึ่งเจ้าตัวระบุว่ากระทบการใช้ชีวิตบางประการ และได้รับการรักษาอยู่ด้วยการทำคีโมบำบัด และการผ่าตัดเปลี่ยนไตล่าสุดนี้ก็เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการดูแลรักษาเช่นกัน

I’m very aware some of my fans had noticed I was laying low for part of the summer and questioning why I wasn’t promoting my new music, which I was extremely proud of. So I found out I needed to get a kidney transplant due to my Lupus and was recovering. It was what I needed to do for my overall health. I honestly look forward to sharing with you, soon my journey through these past several months as I have always wanted to do with you. Until then I want to publicly thank my family and incredible team of doctors for everything they have done for me prior to and post-surgery. And finally, there aren’t words to describe how I can possibly thank my beautiful friend Francia Raisa. She gave me the ultimate gift and sacrifice by donating her kidney to me. I am incredibly blessed. I love you so much sis. Lupus continues to be very misunderstood but progress is being made. For more information regarding Lupus please go to the Lupus Research Alliance website: www.lupusresearch.org/ -by grace through faith

A post shared by Selena Gomez (@selenagomez) on Sep 14, 2017 at 3:07am PDT

ว่าแต่โรคลูปัสคืออะไร ทำไมจังต้องผ่าตัดเปลี่ยนไต และสามารถรักษาให้หายได้หรือไม่ วันนี้เรามาหาคำตอบกัน
– โรคลูปัส (Lupus) = โรคเอสแอลอี (Systemic lupus erythematosus; SLE)
ชื่อโรคลูปัสอาจไม่เป็นที่คุ้นหูนักในบ้านเรา แต่ที่จริงมันก็คือโรคแพ้ภูมิคุ้มกันตนเอง หรือโรคเอสแอลอี (Systemic lupus erythematosus; SLE) หรือที่เราคุ้นหูกันว่า โรคพุ่มพวงนั่นเอง โดยคำว่า “lupus” เป็นภาษาละติน แปลว่าหมาจิ้งจอก สันนิษฐานว่าตั้งตามลักษณะผื่นรูปปีกผีเสื้อที่ขึ้นบนใบหน้าบริเวณแก้มของผู้ป่วย (ผู้ป่วยบางรายอาจไม่ปรากฎผื่นเช่นนี้)

ลักษณะรอยผื่นแดงรรูปปีกผีเสื้อบนใบหน้า ภาพ: wikipedia

– พบมากในช่วงวัยใด
ตามข้อมูลจาก Lupus Foundation ผู้ป่วยจะแสดงอาการของโรคออกมาในช่วงอายุ 15-44 ปี เป็นโรคที่พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย และพบได้บ่อยในเชื้อชาติเอเชีย ฮิสปานิก ชาวอเมริกันพื้นเมือง และแอฟริกัน-อเมริกัน โดยโรคแพ้ภูมิคุ้มกันตนเอง หากวินิจฉัยพบก่อนวัย 18 ปี มักถูกเรียกว่า โรคลูปัสในเด็ก (pediatric SLE หรือ juvenile SLE) แต่ที่จริงก็คือตัวโรคเดียวกับ SLE

– สาเหตุของการเกิดโรค
แม้จะทราบว่าโรคนี้เกิดจากปัจจัยด้านพันธุกรรมร่วมกับปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมที่ทำให้เกิดความผิดปกติของระบบภูมิต้านทาน โดยสามารถถูกกระตุ้นได้จากหลายปัจจัย อาทิ แสงแดด ยา ความเครียด การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในวัยเจริญพันธุ์ เด็กที่เกิดในครอบครัวที่มีประวัติมีผู้ป่วยโรคลูปัสมีความเสี่ยงในการเป็นโรค แต่ยังคงไม่สามารถชี้ชัดได้ว่ายีนชนิดไหนที่ทำให้เกิดอาการผิดปกตินี้

– อาการของโรคลูปัส
ผู้ป่วยโรคนี้มีการสร้างสารภูมิคุ้มกัน (Immune) ผิดปกติ จากที่ควรทำลายเฉพาะเชื้อโรค ก็กลับมาทำลายเซลล์เนื้อเยื่อที่ดีด้วย เมื่อเซลล์หรือเนื้อเยื่อร่างกายส่วนไหนถูกทำลาย ก็ทำให้เกิดการอักเสบได้ที่อวัยวะนั้น เช่น ผิวหนัง กล้ามเนื้อ ข้อ ไต หากอาการอักเสบเกิดขึ้นเป็นเวลานานติดต่อกัน ก็จะทำให้อวัยวะนั้นไม่สามารถทำงานได้ปกติ

ในช่วงเริ่มต้นอาการของโรคยังไม่แสดงชัดเจน ผู้ป่วยมักมีอาการเหนื่อย อ่อนเพลีย ปวดเมื่อตามเนื้อตัว ในผู้ป่วยเด็กอาจมีไข้ เบื่ออาหาร และน้ำหนักลดร่วมด้วย โรคจะเริ่มแสดงอาการจำเพาะเมื่อมีอวัยวะได้รับผลกระทบ เช่น มีผื่นที่ผิวหนัง บางรายผมร่วง มือแดง ขาวหรือเขียวคล้ำเมื่อูกความเย็น มีอาการข้อบวมและติด ปวดกล้ามเนื้อ ซีด ช้ำง่าย ปวดศีรษะ ชัก และเจ็บหน้าอก

นอกจากนี้มักพบภาวะไตอักเสบในผู้ป่วยโรคลูปัส ซึ่งผู้ป่วยที่มีไตอักเสบมักจะไม่มีอาการแต่ตรวจพบจากการตรวจเลือด เมื่อโรคเป็นมากขึ้นจึงจะเกิดอาการ โดยอาการทางไตนั้นจะเป็นตัวชี้วัดสำคัญถึงผลการรักษาในระยะยาว อาการทางไตที่พบได้มากที่สุด คือ ความดันโลหิตสูง พบโปรตีนและเลือดในปัสสาวะ บวมที่เท้า ขา และตาทั้งสองข้าง

– รักษาหายได้หรือไม่
โรคแพ้ภูมิคุ้มกันตนเองนี้เป็นโรคเรื้อรัง ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ ผู้ป่วยที่มีอาการไม่ร้ายแรงสามารถอยู่กับโรคได้แต่ต้องได้รับยา ควบคู่ไปกับการปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์หลีกเลี่ยงสิ่งที่เป็นปัจจัยกระตุ้น ส่วนผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงควรได้รับการรักษษาด้วยคีโมบำบัด เพื่อลดการทำงานของระบบภูมิตานทาน โดยระดับคีโมสำหรับผู้ป่วยโรคนี้มีความเข้มข้นต่ำกว่าคีโมในผู้ป่วยโรคมะเร็ง

ถึงจะไม่อาจรักษาให้หายแต่ก็มีหนทางให้ดำเนินชีวิตอยู่กับโรคได้ ก็ต้องขอเป็นกำลังใจให้นักร้องสาว เซเลน่า โกเมซ รวมทั้งผู้ป่วยโรคลูปัสทุกคน ต่อสู่กับโรคนี้และมีสุขภาพทีดีไปนานๆ นะคะ

ที่มา: huffingtonpost.com, printo.it, haamor.com, siamhealth.net
ภาพ: selenagomez